W sobotę 22 marca o godzinie 17.00 spotkaliśmy się nad rzeką na symbolicznym żegnaniu zimy. Wspólnie rozpaliliśmy ognisko i piekliśmy pyszne kiełbaski. Oczywiście każdy swoją.

Większością głosów przybyłych mieszkańców, z kilku powodów, postanowiliśmy nie palić i nie topić Marzanny. Po pierwsze: szkoda nam było tak ślicznej Marzanny. Po drugie: nie wolno zaśmiecać rzeki. I po trzecie: nie chcieliśmy, aby dzieciaki oglądały płonącą kukłę przypominającą człowieka. Pogoda dopisała do samego końca. Dopiero jak gasiliśmy ognisko, delikatnie zaczęło padać. Aby tradycji stało się zadość wrzuciliśmy do wody jeden podpalony patyk. Każdy z nas miał sobie wyobrazić, że jest to właśnie Marzanna. Prawdziwą zaś Marzannę wygnaliśmy na koniec wsi. Siedzi sobie  teraz wśród zieleni na płocie u Pani Feli.

Choś było nas niewielu, spotkanie uważam za udane. Dziękuję uczestnikom, a w szczególności Księdzu Kanonikowi Bogdanowi Augustyniakowi, że zaszczycił nas swoją obecnością. Dziękuję również Waldkowi Jakubkowi za udostępnienie miejsca na ognisko. Wszystkie śmieci selektywnie zebrane trafiły do odpowiednich koszy. 

Jak wspominałem już wcześniej, Marzannę wykonali członkowie Stowarzyszenia na rzecz dzieci i młodzieży sprawnej inaczej "Otwarte Serca" w Łubianie, za co im jeszcze raz serdecznie dziękuję i link.

{gallery}2014/03/marzanna_topienie/{/gallery}

Marcin Żurek

solectwolubiana.pl

Szrédrów Ben „Jidze zymk”

Jak swiat swiatã wiedno w strëmiannikù kùńczi sã zëma a nastôwô zymk.

A jak co, bëło wiedzëc z przëpòwiôstków, ùstawionëch wedle swiãtëch mionów w kalãdôrzu. Przódë na Kaszëbach bëło przez niechtërnëch przëjãté, że zymk sã zaczinô na Kazmiérza, to je 4 strëmiannika. Temù sã rzekło: „Na Kazmiérza wëlatëje skòwrónk spòd pierza, ale czasã mù dzóbk zamiarznie”.

Z lëżnotë 12 strëmiannika pòwiôdają: „Na swiãtégò Grzegòrza jidą rzéczi do mòrza”, „Pò swiãtim Grzegòrzu ju ni ma taczégò gòrzu”.

Tedë młodzëzna ë dzecë w niechtërnëch najich stronach, wedle stôrégò zwëkù, niosą przez wies z wiôldżim trzôskã kùkłã ze słomë, ze splotłima jakno warkòczama szpérama. Nã kùkłã zwią Panią Zëmą, a nëkają z nią do rzéczi czë jezora.

W jinëch stronach pòdobny zwëk je zwóny marzanną. W nen czas zaczinô sã łowienié łososa, temù jastarnicczi rëbôcë pleszczą: „Na swiãtégò Grzegòrza bieżi rëbôkù do mòrza”. Tedë reno przë pierszim słunuszkù na sztrądze bëło swiãcenié laskòrnów, to je niewòdu na łososa. Bëło wiedzëc, że przë tim ni mògła żódnô białka bëc. Pòtemù pierszi nã séc cësnie w mòrze szëper, a jinszi le pòmôgają.

Kaszëbsczi gbùrze 19 strëmiannika rëchtowalë sã do robòtë w pòlu. Jak przënôlégô te dnia, trzeba chòc jednã scziba òdòrac, bò sã wié, że: „Na swiãtégò Józwa przez pòle bruzda”. Téż je czas na to, bë pszczelôrze zazdrzelë w pnie i kòszczi, jak sã mają jich pszczołë.

W dzéń tegò patrona brutczi a rozlazłé, te pannë z òdzyskù, mòdlą sã ò dobrą żéńbã, temù sã pòwiôdô: „Na swiãtégò Jopa gdowë i dzéwczãta proszą ò dobrégò chłopa”. Gôdô sã téż, że „Swiãti Józef wiatrë długą krëkwią wëgóniô”. Co z tegò wëchòdô? Kò to, że rëchtuje sã zymkòwé wiodro. Je to doch redosc, że całi swiat bùdzy sã do żëcégò, temù nôstarszi Kaszëbi żdają, żebë to słunuszkò bëło corôz wëżi. Jakno je w niechtërnëch kôrbiónkach, na przëmiôr: „Na marzec colemało jiscy sã starzec”..

[w:] „Pomerania” 3/2001

SŁOWÔRZK:

wiedno 'zawsze'
strëmiannik 'marzec'
miono 'imię'
zymk 'wiosna'
nëkac 'biegać'
przódë 'dawniej'
leżnota 'okazja'
zwëk 'zwyczaj'
sztrąd 'brzeg'
białka 'kobieta'
gbùr 'gospodarz'
brutka 'panna'
krëczew 'laska'
wiodro 'pogoda'
żdac 'czekać'
kôrbionka 'rozmowa, dialog'
jiscëc sã 'skarżyć się'

Przekôza na szôłtësową jinternetową stronã:

Felicja Baska-Borzyszkowska